Ngày vui đón bạn đến thăm nhà
Hà nội cung đường chẳng mấy xa
Nhẹ bước ra ao chài chú cá
Nhanh chân xuống trại bắt con gà
Trong vườn khóm cúc vừa ra nụ
Ngoài ngõ cây hồng chớm nở hoa
Mời bạn vào mâm nay sẵn có
Xôi vò thịt nướng thưởng cùng ta.
👤 Bút danh: Phạm Thị Thanh
📧 Email: trantien1961@gmail.com
Trong kho tàng thơ ca Việt Nam, những tác phẩm viết về tình bạn và nét đẹp đời thường luôn chiếm vị trí đặc biệt. Bài thơ "Bạn đến chơi" của Phạm Thị Thanh là một thi phẩm như thế - giản dị mà ấm áp, khắc họa sinh động khung cảnh tiếp đãi bạn hiền tại một làng quê ngoại thành Hà Nội. Qua thể thơ thất ngôn bát cú cùng ngôn ngữ mộc mạc, bài thơ không chỉ ngợi ca tình bạn chân thành mà còn gửi gắm tình yêu tha thiết với những giá trị văn hóa truyền thống.
1. Khổ đề: Lời mời chân thành
Hai câu thơ đầu mở ra không khí vui tươi, háo hức khi bạn đến thăm:
"Ngày vui đón bạn đến thăm nhà
Hà Nội cung đường chẳng mấy xa"
Từ ngữ: Cụm từ "ngày vui" nhấn mạnh niềm hân hoan của chủ nhà.
Không gian: Địa danh Hà Nội gợi bối cảnh quen thuộc, "chẳng mấy xa" thể hiện sự gần gũi, không cách trở.
→ Cách mở đầu tự nhiên như một lời đón tiếp thân tình.
2. Khổ thực: Bức tranh sinh hoạt dân dã
Bốn câu tiếp theo miêu tả những hành động chuẩn bị tiếp khách đầy hồn nhiên:
"Nhẹ bước ra ao chài chú cá
Nhanh chân xuống trại bắt con gà
Trong vườn khóm cúc vừa ra nụ
Ngoài ngõ cây hồng chớm nở hoa"
Nghệ thuật đối:
"Nhẹ bước" ↔ "Nhanh chân": Thể hiện sự nhanh nhẹn, nhiệt tình.
"Trong vườn" ↔ "Ngoài ngõ": Tạo không gian mở rộng, sinh động.
Hình ảnh tiêu biểu:
Ao cá, trại gà: Cuộc sống chất phác của làng quê Bắc Bộ.
Cúc ra nụ, hồng chớm hoa: Gợi mùa thu Hà Nội với vẻ đẹp dịu dàng.
→ Cảnh vật và con người hòa quyện, tạo nên bức tranh quê ấm cúng.
3. Khổ luận: Tình bạn ấm áp qua ẩm thực
Hai câu kết khép lại bằng mâm cơm thịnh soạn chan chứa tình cảm:
"Mời bạn vào mâm nay sẵn có
Xôi vò thịt nướng thưởng cùng ta"
Ẩm thực đặc trưng:
Xôi vò: Món ăn dân dã, gắn liền với vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Thịt nướng: Gợi không khí sum vầy, rôm rả.
Tình cảm: Cụm từ "thưởng cùng ta" như một lời mời thân tình, xóa nhòa khoảng cách giữa chủ và khách.
→ Sự hào phóng trong cách tiếp đãi phản ánh tấm lòng rộng mở của người Hà Nội.
KẾT BÀI
Bài thơ "Bạn đến chơi" của Phạm Thị Thanh đã khéo léo kết hợp giữa chất liệu dân gian và thi pháp cổ điển. Qua những hình ảnh giản dị mà tinh tế, tác giả không chỉ tái hiện sinh động nét đẹp văn hóa làng quê mà còn ngợi ca tình bạn chân thành, vô tư. Bài thơ như một lời nhắc nhở về những giá trị giản dị nhưng bền vững trong cuộc sống hiện đại - nơi con người biết trân trọng nhau từ những điều nhỏ bé nhất.
