Có trách nhân dân cũng thế thôi
Phê phán chán chê ,phê lại phán:
"-Nhất ông giám khảo vểnh râu ngồi!"
Bút danh: Đá Văn Bèo
Liên hệ: dvb@thoduongluat.com
Bài thơ "Hoa khôi" của tác giả Đá Văn Bèo là một tác phẩm thơ Đường luật thể tứ tuyệt (4 câu, mỗi câu 7 chữ), mang đậm tính châm biếm, phê phán xã hội. Dưới đây là một số phân tích về nội dung và nghệ thuật của bài thơ:
1. Nội dung:
Câu 1: "Vải thưa mắt thánh đít Hoa khôi"
"Vải thưa mắt thánh" là thành ngữ dân gian, ý nói dù che đậy khéo đến đâu cũng không qua được ánh mắt sáng suốt của người thông thái.
"Đít Hoa khôi" là cách nói phóng đại, gây ấn tượng mạnh, có thể ám chỉ sự giả tạo, thiếu thực chất của danh hiệu "hoa khôi" (người đẹp) trong một cuộc thi sắc đẹp.
→ Câu thơ châm biếm việc các cuộc thi nhan sắc thường bị dư luận nghi ngờ về tính minh bạch, công bằng.
Câu 2: "Có trách nhân dân cũng thế thôi"
Tác giả mỉa mai rằng nếu có trách cứ ai, thì cũng chỉ là trách "nhân dân" (người bình chọn, công chúng) vì họ dễ bị chi phối bởi hình thức bề ngoài hoặc bởi dư luận.
→ Phản ánh tâm lý đám đông dễ bị dẫn dắt, thiếu suy xét kỹ lưỡng.
Câu 3: "Phê phán chán chê, phê lại phán"
Điệp từ "phê phán" và cách ngắt câu đảo ngược ("phê lại phán") tạo nhịp điệu mỉa mai, diễn tả sự bất mãn trước những lời bàn tán, chỉ trích vô thưởng vô phạt của dư luận.
→ Thái độ chán ngán trước những tranh cãi vòng vo, không giải quyết được bản chất vấn đề.
Câu 4: "-Nhất ông giám khảo vểnh râu ngồi!"
Hình ảnh "ông giám khảo vểnh râu" là điểm nhấn châm biếm: người có quyền quyết định lại tỏ ra kiêu ngạo, thiếu trách nhiệm, hoặc thậm chí thiên vị.
→ Lên án sự thiếu công tâm của ban giám khảo, nguyên nhân sâu xa của những bất công trong các cuộc thi.
2. Nghệ thuật:
Thể thơ Đường luật tứ tuyệt nhưng dùng ngôn ngữ đời thường, pha chút thô tục ("đít Hoa khôi") để tăng tính châm biếm.
Giọng điệu trào phúng, sắc sảo, kết hợp với cách chơi chữ ("phê phán / phê lại phán") và hình ảnh ẩn dụ ("vải thưa mắt thánh", "vểnh râu").
Phép đối ngẫu trong câu 3 và 4 tạo nhịp thơ dồn dập, nhấn mạnh thái độ bức xúc.
3. Thông điệp:
Bài thơ không chỉ phê phán hiện tượng thiếu công bằng trong các cuộc thi sắc đẹp, mà còn đả kích thói giả dối, thói a dua của xã hội và sự vô trách nhiệm của những người có quyền lực (giám khảo). Qua đó, tác giả thể hiện cái nhìn sắc bén về những mặt trái của danh vọng và dư luận.
4. Đánh giá:
Ưu điểm: Ngôn ngữ sắc sảo, ý tứ sâu cay, phản ánh hiện thực xã hội một cách sinh động.
Hạn chế: Cách dùng từ có phần tục tĩu ("đít Hoa khôi") có thể khiến bài thơ mất đi tính thẩm mỹ, dễ gây tranh cãi.
→ Tóm lại, đây là một bài thơ châm biếm thành công, thể hiện phong cách "thơ đá" (sắc, nhọn, thẳng thắn) của tác giả Đá Văn Bèo.
